Relacja z przebiegu II edycji konferencji Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Warszawie przez dwa dni w połowie listopada stało się centrum polskiej astronautyki a wszystko to za sprawą odbywającej się w dniach 13-14 listopada br. konferencji "Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro".

Konferencja zorganizowana została przez Fundację Wspierania Polskiej Astronautyki „Pociąg do Gwiazd” oraz Centrum Badań Kosmicznych PAN w partnerstwie z Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN.

Patronat nad wydarzeniem objęli Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Prof. Lena Kolarska – Bobińska, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki Pan Janusz Piechociński, Prezes Polskiej Akademii Nauk Prof. Michał Kleiber, Prezes Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Prof. Krzysztof Jan Kurzydłowski oraz Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

W konferencji wzięło udział ponad 140 osób wiązanych z sektorem kosmicznym w tym przedstawiciele liczących się instytutów naukowych, świata biznesu, polityki, organizacji pozarządowych, m.in (porządek alfabetyczny): Ambasady Brytyjskiej, Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Fundacji Rozwoju Indywidualnego, Fundacji Wspierania Polskiej Astronautyki, Instytutu Lotnictwa, Instytutu Nauk Geologicznych PAN, Instytutu Oceanologii PAN, Koła Naukowego Psychologii Lotniczej i Kosmicznej na SWPS Warszawa, Mars Society Polska, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, Politechniki Łódzkiej, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Wrocławskiej, Polskiego Holdingu Obronnego, Polskiego Towarzystwa Astronautycznego, Polskiego Związku Krótkofalowców, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów, Studenckiego Koła Astronautycznego PW, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Wojskowej Akademii Technicznej, Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technicznego, Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego.

Podczas dwóch dni, w trakcie pięciu sesji, słuchacze mogli poznać kompleksowy obraz polskiej astronautyki; od stanu polskich badań, poprzez osiągnięcia naszych inżynierów, studentów i popularyzatorów tej dziedziny, po nowe horyzonty badawcze, włączając praktyczne kwestie organizacyjno-finansowe.

W pierwszym dniu odbyły się trzy sesje: „Udział Polski w badaniach kosmicznych”, „Polska a europejska strategia kosmiczna. Szanse i wyzwania”, oraz „Projekty studenckie”.

Konferencję otworzył referat dyrektora Centrum Badań Kosmicznych PAN, Prof. dr hab. Marka Banaszkiewicza, o udziale Polaków w misji Rosetta. Wybór tematu nie był przypadkowy; dzień wcześniej w ramach misji Rosetta, na komecie 67P/Churiumow-Gierasimienko wylądował lądownik Philae, którego częścią jest opracowany przez Polaków przyrząd Mupus, który miał za zadanie zbadać przewodnictwo cieplne jądra komety. Tematykę polskiego wkładu w rozwój robotyki kosmicznej kontynuował dr Karol Seweryn z Zespołu Mechatroniki CBK PAN. 

Prof. dr hab. Aleksander Schwarzenberg Czerny reprezentujący tego dnia gospodarzy przypomniał raz jeszcze wagę projektu BRITE-PL oraz przedstawił wyniki prac instrumentów konstelacji BRITE przebywających obecnie na orbicie. Mówił też o roli CAMK w projekcie z uwagi na fakt, iż to właśnie w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika znajduje się Centrum kontroli satelitów BRITE-PL .

W przerwie odbył się premierowy pokaz reżyserskiej wersji „Polskiej Rzeczpospolitej Kosmicznej”. Pierwszą odsłonę tego dzieła podziwiać można było w zeszłym roku; obecna została skrócona o 15 minut, a jednocześnie wzbogacona o unikalne materiały archiwalne. Nowa, bardziej dynamiczna wersja filmu, do znalezienia wkrótce w serwisie YouTube oraz na specjalnych pokazach w Polsce, oferuje widzom wyjątkową szansę na zajrzenie w głąb historii polskich badań kosmicznych.

Drugą sesję otworzyła Naczelnik Wydziału w Departamencie Innowacji i Przemysłu Ministerstwa Gospodarki, Anna Nałęcz-Kobierzycka referatem o priorytetach polskiej polityki kosmicznej. Następnie przemawiała Beata Mikołajek-Zielińska, główny specjalista ds. przestrzeni kosmicznej w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Po jej wystąpieniu nikt na sali nie miał wątpliwości jak ważny i strategiczny dla mieszkańców Europy jest program Copernicus. Następny prelegent, Jakub Ryzenko z Centrum Zarządzania Kryzysowego CBK PAN, przedstawił kierunki rozwoju polskiego programu kosmicznego na tle europejskiej strategii kosmicznej, a Teresa Idzikowska z Instytutu Lotnictwa przybliżyła słuchaczom kwestie związane z normalizacją w polityce kosmicznej Unii Europejskiej i Polski.

Trzecia sesja dotyczyła działalności studenckiej. Błażej Żyliński wyjaśnił jak skutecznie wykorzystać potencjał projektów studenckich. Leszek Orzechowski oraz Szymon Gryś z zespołu Space is More mówili o przebiegu finału konkursu Inspiration Mars w Houston oraz o wizytach w kalifornijskich laboratoriach i ośrodkach akademickich. Po nich Jędrzej Górski z Politechniki Wrocławskiej mówił o programach edukacyjnych Europejskiej Agencji Kosmicznej i dzielił się doświadczeniem z projektów GENSO oraz FREDE. Następnym mówcą był Szymon Dzwończyk z PWr Rover Team, który na przykładzie robota Scorpio IV prezentował studenckie łaziki badawcze oraz opowiedział o udziale w konkursach University Rover Challenge oraz European Rover Challenge. Dzień zakończył się referatem na temat Eris Project autorstwa szefa zespołu, Wiktora Krzeszewskiego ze Studenckiego Koła Astronautycznego.

Czy polska firma może podbić kosmos? Czy Polacy powinni się włączyć do programu budowy rakiet kosmicznych? Na te i inne pytania próbowali odpowiedzieć uczestnicy i paneliści drugiego dnia konferencji.

Pierwszą sesję, „Polski sektor kosmiczny - wyzwania” otworzył dyrektor Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego, Paweł Wojtkiewicz, referatem o czynnikach warunkujących rozwój polskiego sektora kosmicznego. Następnie przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych, prof. dr hab. Piotr Wolański mówił o potrzebie włączenia się Polski w budowę rakiet kosmicznych. W swoim referacie przekonywał, iż Europa potrzebuje rakiet do wysyłania satelitów o masie 100-250 kg na orbity heliosynchroniczne. Przedstawiał prace i dokonania Laboratorium Napędów Kosmicznych działającego przy Instytucie Lotnictwa w Warszawie oraz wstępne projekty rakiet, które Polacy mogliby konstruować. Anna Nałęcz - Kobierzycka, Naczelnik Wydziału w Departamencie Innowacji i Przemysłu Ministerstwa Gospodarki, omawiała z kolei szanse i wyzwania dla krajowego sektora kosmicznego, które wynikają z naszego członkostwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Konferencja na pewno nie zawiodła oczekiwań początkujących przedsiębiorców; o możliwościach finansowania przedsiębiorstw sektora kosmicznego mówiła Anna Kacprzyk z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, zaś własnymi doświadczeniami w prowadzeniu firmy sektora kosmicznego dzielił się Dr Grzegorz Brona z firmy Creotech.

Ostatnią sesję referatów zarezerwowano dla organizacji pozarządowych. Prezes Fundacji Wspierania Polskiej Astronautyki, Marcin Mazur, przedstawiał założenia i cele zorientowanych na kosmos NGO-sów. Przypomniał on m.in. bezprecedensową kampanię medialną przeprowadzoną przez trzeci sektor, która wyraźnie przyczyniła się do włączenia Polski w struktury Europejskiej Agencji Kosmicznej. Robert Lubański z Mars Society Polska skupił się na kwestiach organizacyjnych oraz zreferował przebieg zawodów łazików marsjańskich „European Rover Challenge”. Referat Mariusza Słoniny z Sybilla Technologies dotyczył wykorzystania współczesnych technik obliczeniowych w kontekście budowy infrastruktury wczesnego ostrzegania przed planetoidami NEO. W końcu Aleksandra i Piotr Stanisławscy z portalu CrazyNauka mówili o popularyzacji nauki w mediach społecznościowych; fanpage ich serwisu na Facebooku liczy obecnie ponad 45 tys. fanów.

Podsumowaniem konferencji był Panel dyskusyjny o możliwości współpracy na linii Rząd – Administracja – NGO – Biznes - Nauka. Omawiane były zagadnienia związane z powołaną niedawno do życia Polską Agencją Kosmiczną, kształceniem na kierunkach inżynierskich młodych kadr oraz polskim narodowym programem kosmicznym.

Paneliści zgodnie przyznali, że działalność kosmiczna jest zajęciem zbiorowym wymagającym współpracy na każdym szczeblu organizacji. Zwrócili uwagę przy tym, że obecnie wysiłki skupione są na kwestiach związanych z animowaniem przemysłu kosmicznego i jest to właściwe podejście pod warunkiem, że nie zagubi się w tym wszystkim spraw związanych z nauką. Rolą agencji w dużej mierze powinno być stworzenie programu narodowego, który będzie wspierał i finansował powstawanie instrumentów naukowych, ponieważ nie są one finansowane przez ESA a jedynie z programów narodowych. 

Istotna jest również komunikacja między podmiotami tworzącymi sektor, której obecnie z wielu przyczyn nie ma. Ważnym jest więc by Polska Agencja Kosmiczna była czymś w rodzaju klamry, która da synergię, uporządkuje polski sektor i pozwoli realizować programy dotyczące przestrzeni kosmicznej.

Na koniec odbyło się losowanie nagrody ufundowanej przez firmę Delta Optical, teleskopu Synta Sky-Watcher BK1309EQ2, który trafił w ręce Pawła Jaworskiego ze Studenckiego Koła Astronautycznego Politechniki Warszawskiej.  Organizatorzy zapewnili o chęci zorganizowania kolejnej konferencji w przyszłym roku.

Rzeczowość, rzetelność i zarazem szeroki zakres wystąpień pokazują, jak wiele dzieje się w dziedzinie kosmonautyki na polskiej arenie zarówno od strony badawczej, inżynierskiej jak i akademickiej czy popularyzatorskiej. Optymizmem napawa sprawność młodych w czerpaniu doświadczeń z międzynarodowych projektów. Na gruncie rzeczowej, wielostronnej współpracy, polski sektor kosmiczny ma szansę wystartować w przyszłość.

Dopisek organizatorów: "Jeśli są Państwo zainteresowani zapoznaniem się z większą ilością materiałów pokonferencyjnych prosimy o kontakt pod adresem: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. "